1940 жылы 6 шілдеде Қазақ КСР Алматы облысы Қаскелең ауданының Шамалған ауылында (қазіргі Қазақстан Республикасы, Алматы облысы, Қарасай ауданы, Үшқоңыр ауылы) дүниеге келген.
1967 жылы Қарағанды металлургия комбинаты жанындағы Жоғары техникалық оқу орнын бітірді.
Экономика ғылымдарының докторы. Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым академиясының академигі. Бірқатар шетел және отандық жетекші университеттердің Құрметті профессоры және құрметті докторы. Көптеген кітаптар мен ғылыми мақалалардың авторы.
1960-1969 жылдары Қарағанды металлургия комбинатында жұмыс істеді. 1969-1979 жылдары Қарағанды облысы Теміртау қаласында және Қарағанды облыстық партия комитетінде партия, комсомол жұмыстарында болды.
1979-1984 жылдары – Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің хатшысы. 1984-1989 жылдары - Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің Төрағасы. 1989-1991 жылдары - Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің бірінші хатшысы. 1990 жылдың ақпаны мен сәуірі аралығында - Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Төрағасы.
Қазақстан Республикасын ол 1991 жылы құрылған сәттен бастап басқарды, 1991 жылғы 1 желтоқсанда өткен бірінші бүкілхалықтық сайлаудың қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасының Президенті болды.
2019 жылғы 19 наурызда Президент өкілеттігін өз еркімен тоқтатты.
